Rodzaje badań endokrynologicznych
Endokrynologia to dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem i monitorowaniem zaburzeń hormonalnych. Układ hormonalny wpływa na wiele procesów w organizmie, dlatego zakres usług endokrynologicznych obejmuje różnorodne obszary – od problemów z tarczycą po gospodarkę wapniowo-fosforanową. Pacjenci zgłaszają się na wizyty zarówno z objawami klinicznymi, jak i w ramach kontroli lub po skierowaniu z innych specjalizacji.
Przesłanki do wizyty u endokrynologa
Jednym z częstszych powodów konsultacji endokrynologicznych są zaburzenia funkcji tarczycy – nadczynność, niedoczynność oraz choroby o podłożu autoimmunologicznym, takie jak choroba Hashimoto czy choroba Gravesa-Basedowa. W ramach usług endokrynologicznych możliwa jest:
- ocena poziomu hormonów tarczycy,
- badanie TSH, FT3, FT4,
- USG tarczycy.
Lekarz może również analizować historię objawów takich jak zmęczenie, nadpobudliwość, wahania masy ciała czy uczucie zimna lub gorąca. Diagnostyka może być rozszerzona w zależności od obrazu klinicznego.
Usługi endokrynologiczne obejmują również zaburzenia pracy nadnerczy i przysadki mózgowej. Są to narządy odpowiadające za produkcję wielu hormonów regulujących podstawowe funkcje organizmu – m.in. poziom cukru we krwi, ciśnienie tętnicze czy reakcję organizmu na stres. W przypadku podejrzeń nieprawidłowości w działaniu tych gruczołów lekarz może zlecić badania obrazowe oraz oznaczenia stężenia kortyzolu, ACTH, prolaktyny czy hormonu wzrostu. Diagnostyka tego typu zaburzeń bywa rozbudowana i wymaga stopniowego podejścia.
Endokrynologia a zaburzenia hormonalne na tle płciowym
Kolejnym obszarem, którym zajmuje się endokrynologia, są zaburzenia metaboliczne i hormonalne związane z okresem dojrzewania oraz problemy z gospodarką hormonalną u kobiet i mężczyzn. Wśród nich znajdują się m.in.:
- zaburzenia miesiączkowania,
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- ginekomastia,
- obniżony poziom testosteronu.
Zakres usług obejmuje ocenę poziomu hormonów płciowych, analizę wyników badań laboratoryjnych oraz monitorowanie cyklu hormonalnego. Często w takich przypadkach konieczna jest współpraca z ginekologiem lub andrologiem.